Szczypiorek czosnkowy / Czosnek bulwiasty Allium tuberosum

Szczypiorek czosnkowy, zwany też czosnkiem bulwiastym (Allium tuberosum), należy do rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae). W naturalnych warunkach rośnie w chłodniejszych rejonach Azji (północne Chiny, Mongolia, Syberia), a dziś spotykany jest w ogrodach na całym świecie. Ceniony jest za wszechstronność – sprawdza się zarówno jako roślina przyprawowa w warzywnikach i kuchennych donicach, jak i ozdobna bylina na rabatach, której białe, delikatne kwiaty przyciągają owady zapylające.

Wygląd i cechy charakterystyczne szczypiorku czosnkowego

Szczypiorek czosnkowy to bylina, która tworzy zwarte, gęste kępy dorastające zwykle do 30-40 cm wysokości. Wyrasta z drobnych cebulek, które co roku wypuszczają nowe przyrosty. Z nich rozwijają się płaskie, jędrne liście o intensywnym czosnkowym aromacie. Mają jasnozielony kolor i osiągają szerokość 1-2 cm, co od razu odróżnia je od liści zwykłego szczypiorku (Allium schoenoprasum), które są cienkie, rurkowate i znacznie delikatniejsze w wyglądzie.

Latem roślina wypuszcza sztywne pędy kwiatowe, wyraźnie dłuższe od liści. Na ich szczytach pojawiają się baldachy drobnych, białych, gwiazdkowatych kwiatów. Okres kwitnienia przypada od lipca do września.

Fot. AnnaReinert / AdobeStock

W porównaniu ze szczypiorkiem ogrodowym, którego kwiaty są kuliste i przybierają barwę różowo-fioletową, kwiatostany szczypiorku czosnkowego prezentują się lżej i subtelniej.

Owocem szczypiorku czosnkowego jest mała, sucha torebka, w której dojrzewają drobniutkie, czarne, kanciaste nasiona.

Stanowisko i wymagania uprawowe czosnku bulwiastego

Szczypiorek czosnkowy jest mało wymagający i dobrze znosi różne warunki. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub w lekkim półcieniu. Preferuje gleby żyzne, przepuszczalne, lekko wilgotne, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Jest odporny na mróz i bez problemu zimuje w gruncie.

Można go rozmnażać z nasion wysiewanych wiosną do gruntu lub do pojemników, a także przez podział starszych kęp co kilka lat, co dodatkowo odmładza rośliny.

Jak pielęgnować szczypiorek czosnkowy?

• Podlewanie – powinno być umiarkowane, ponieważ tak jak wszystkie rośliny cebulowe, nadmiar wody w glebie prowadzi do szybkiego gnicia cebulek.
• Nawożenie – warto przeprowadzić je jeszcze przed siewem lub sadzeniem, wzbogacając glebę kompostem lub innym nawozem organicznym. Gdy roślina już dłużej rośnie w jednym miejscu można ją nawozić podobnie jak byliny ogrodowe.
• Przycinanie i zbiór – podczas sezonu warto systematycznie ścinać liście i usuwać pędy kwiatowe, aby pobudzić roślinę do wytwarzania nowych przyrostów. Dzięki temu plon smacznych liści będzie obfity.

Choroby i szkodniki

Szczypiorek czosnkowy rzadko choruje, ale w niesprzyjających warunkach może być atakowany przez mszyce, wciornastki lub choroby grzybowe, szczególnie przy zbyt dużej wilgotności. Dobra cyrkulacja powietrza, umiarkowane podlewanie i regularne usuwanie chwastów to podstawowe metody zapobiegania problemom.

Gdzie sadzić szczypiorek czosnkowy? Jakie ma zastosowanie?

To roślina o wielu zastosowaniach. Świetnie sprawdza się w warzywniku, na kuchennych parapetach, w pojemnikach na balkonach, ale też na rabatach ozdobnych. Piękne, białe kwiaty mogą być atrakcyjną ozdobą i nadają się również do suszenia.

W kuchni wykorzystuje się liście, pąki i kwiaty szczypiorku czosnkowego, które wyróżniają się świeżym smakiem i wyrazistym aromatem czosnku. Świetnie komponują się z sałatkami, jajkami, zupami, a także daniami mięsnymi i warzywnymi, dodając im charakteru. To niezawodny dodatek, który łączy funkcję przyprawy z dekoracją, sprawiając, że potrawy stają się smaczniejsze i bardziej apetyczne.

Fot. zcy / AdobeStock

Pędy szczypiorku czosnkowego z nierozwiniętymi jeszcze pąkami są cenione za swój intensywny aromat i delikatną konsystencję. W Azji często trafiają na patelnię w całości, stanowiąc podstawę aromatycznych dań, a w polskich ogrodach i kuchniach mogą być wyjątkowym urozmaiceniem klasycznych potraw.

Zdjęcia: NEKOMURA / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!