Tojeść kropkowana (Lysimachia punctata) to wysoka bylina z rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae). Naturalnie występuje w Azji Mniejszej i niemal całej Europie, w tym także w Polsce. Jest również uprawiana w wielu rejonach świata jako roślina ozdobna.
Tojeść kropkowana może dorastać do ok. 80-100 cm. Tworzy wzniesione, sztywne, kanciaste, lekko owłosione, pojedyncze lub słabo rozgałęzione pędy, gęsto pokryte wyrastającymi w okółkach dużymi, zielonymi, szeroko-lancetowatymi, lekko owłosionymi od spadu liśćmi, z widocznymi na dolnej stronie blaszki drobnymi, ciemnymi plamkami (stąd nazwa gatunkowa rośliny).
Tojeść kropkowana kwitnie latem (VI-VIII), wydając dość duże, pięciopłatkowe, dzwonkowate, intensywnie żółte kwiaty z ciemniejszą plamką na dnie kwiatowym, zebrane po kilka w kątach liści. Płatki kwiatu zwężają się u góry i są lekko owłosione wzdłuż brzegów.
Roślina posiada kłączowy system korzeniowy i tworzy liczne, podziemne rozłogi dlatego na dobrym stanowisku może być bardzo ekspansywna.
Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Wymagania i uprawa
Tojeść kropkowana nie jest trudna w uprawie. Preferuje półcieniste stanowiska i żyzne, stale lekko wilgotne podłoża, ale poradzi siebie też w cieniu lub słońcu i na typowej glebie ogrodowej. Zniesie także przejściową suszę. Jest również dostatecznie mrozoodporna i może być uprawiana na terenie całego kraju.
Warto natomiast ograniczyć jej wzrost za pomocą barier korzeniowych, gdyż pozostawiona bez nadzoru w krótkim czasie może zająć znaczą część rabaty, zagłuszając inne rośliny. Jest też bardzo trudna do usunięcia, gdyż odrasta z każdego fragmentu kłącza pozostawionego w ziemi. Jest rośliną długowieczną i na jednym stanowisku może pozostać przez wiele lat, bez konieczności systematycznego odmładzania.
Ze względu na tworzenie rozłogów, rozmnażanie rośliny jest bezproblemowe, gdyż wystarczy pobrać z niej sadzonkę kłączową lub podzielić rozrośniętą kępę. Gatunek można też rozmnażać przez wysiew nasion (na dobrych stanowiskach może dawać samosiew).
Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie
Zastosowanie
Tojeść kropkowana ze względu na swoje wymagania doskonale prezentuje się w grupie w pobliżu oczka wodnego lub stawu. Może być też sadzona na rabatach z innymi roślinami (pozostając pod naszą kontrolą), gdyż ładnie komponuje się z funkiami, bodziszkami, szałwią omszoną czy parzydłem leśnym.
Może być też wykorzystana jako roślina okrywowa. Najlepiej wygląda w ogrodach naturalistycznych i leśnych.
Wybrane odmiany
- 'Alexander' – odm. o zielonych liściach z szerokim, kremowo-białym obrzeżem
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
